Powieść "Inny Świat" Tada Williamsa czytałam przez 4 lata. Nie ze względu na olbrzymi objętość (3336 stron), ale dlatego, że w ciągu jednego roku ukazywał się jeden tom, a tomów jest cztery. Warto było czekać.

Każdy tom ma swój tytuł: "Miasto złocistego cienia", "Rzeka błękitnego ognia", "Góra z czarnego szkła", "Morze srebrzystego światła".

Powieść należy zaliczyć do szeroko pojętej fantastyki (cyberprzestrzeń, światy równoległe), ale jest ona mocno osadzona w tradycji literackiej. To powieść przygodowa, podróżnicza (zwiedzanie różnych zakątków sieci), romans (wątek Renie i !Xabbu, Orlanda i Sam), kryminał (dochodzenie prawdy o dziwnej chorobie dzieci), powieść obyczajowa (problemy Renie z bratem i ojcem alkoholikiem)... Nawiązania do konkretych dzieł literackich, filmów, gier komputerowych są dosyć czytelne. Np. Renie poszukująca swojego brata w sieci to Gerda z "Królowej Śniegu", występują bezpośrednie aluzje do "Iliady", "Odysei", legend arturiańskich, mitów.

Ta książka to cała biblioteka, ukazująca odwieczne motywy literackie: walka dobra ze złem, np. bogaci wykorzystują swój majątek i władzę, aby stworzyć wirtualny świat dla siebie, w którym mogliby zamieszkać po śmierci, nie liczą się z innymi ludźmi, krzywdz± nawet dzieci; marzenie człowieka o idealnym, pięknym ¶wiecie ( oczywi¶cie, niemożliwe, bo jeżeli nawet informatycy zbuduj± bezpieczn±, cudown± krainę w cyberprzestrzeni, to i tak znajdzie się kto¶, kto zmieni kody i z satysfakcj± będzie patrzał jak ludzie się zabijaj±), próba ucieczki przed ¶mierci± (już Syzyf próbował).

Akcja utworu rozgrywa się w połowie XXI wieku, czyli nie jest to odległa przyszło¶ć. Powie¶ciowe życie w realu niezbyt mocno odbiega od naszego, za to życie w ¶wiecie wirtualnym - o tym możemy tylko pomarzyć. Sieć daje możliwo¶ć przeżycia czego¶ wyj±tkowego i to w sposób pozwalaj±cy wierzyć, że dzieje się to naprawdę, wszystkie zmysły odbieraj± sztuczne doznania. Nie wychodz±c z domu, odbywa się wspaniałe podróże do krain pracowicie odtworzonych z rzeczywisto¶ci, do krain z przeszło¶ci, z ba¶ni. Można zostać rycerzem, złodziejem i dziwk±, a potem się przeł±czyć i szukać czego¶ nowego.

Cyberprzestrzeń zast±piła inne media - gazety, radio, telewizję, zast±piła dawne rozrywki - teatr, kino, randkę, bal. Jest bardzo groĽna, bo uzależnia od siebie, a nawet zabija. Cyberprzestrzeń to nowa planeta, nad któr± człowiek nie ma kontroli, powstaj± tam nawet istoty, które chc± się wyzwolić i zaistnieć gdzie¶ w kosmosie jako wi±zka ¶wiatła, zbiór danych, czysty intelekt. Czy to dalsza czę¶ć ewolucji, odrzucaj±cej niepotrzebne ciało, stawiaj±cej tylko na umysł?

Bohaterowie powie¶ci zapadaj± głęboko w pamięć. Ich losy, prowadzone równolegle, co jaki¶ czas się krzyżuj±. Najbardziej lubię Orlanda, chłopca cierpi±cego na przedwczesne starzenie, który w sieci jest znany jako barbarzyński wojownik Thargor. W ¶wiecie realnym ma ¶wiadomo¶ć rychłej ¶mierci, patrzy na rozpacz rodziców, jest unieruchomiony przez chorobę. Sieć daje mu prawie że normalne życie. Lubię tę postać także dlatego, że wygrał walkę ze ¶mierci±. Chociaż w rzeczywisto¶ci umarł, to jego dusza (?), intelekt (?) pozostały w sieci. Orlando żyje tam jako przystojny, zdrowy chłopak, można go odwiedzać. Cybernetyczna realizacja idei chrze¶cijańskiej: bohater za piękne i uczciwe życie dostał się do cybernetycznego nieba.

Gdy my¶lę o tej ksi±żce, doznaję zawrotu głowy, tyle tam się dzieje, ale jest też czas na refleksję. Do czego doprowadzi nas rozwój techniki, co zrobić żeby chęć zabawy i ekstremalnych przeżyć nie zdominowała naszej psychiki? Czy rzeczywi¶cie sztuczny ¶wiat i doznania mog± zast±pić to, co prawdziwe? W powie¶ci bohaterowie poprzez sieć poznaj± prawdziw± przyjaĽń i miło¶ć, chc± ze sob± przebywać naprawdę. Bohaterowie cyberprzestrzeni chc± słuchać plemiennych opowie¶ci !Xabbu, do własnego rozwoju potrzebuj± ludzkiego do¶wiadczenia, tradycji i m±dro¶ci. I to jest optymistyczne.